هنر رزمی جیت کاندو.اضطراب و کنترل ان در ورزشکاران.

جیت کان دو

ا

نامواره جیت کان دو. نویسه‌های چینی گرداگرد نماد تایجیتو می‌گوید: «از هیچ راه به عنوان راه استفاده نکن، هیچ محدودیتی را محدودیت ندان». پیکان‌ها نمادگر جنبش بی‌پایان کیهان است.

جیت کان دو (به چینی: 截拳道) یکی از ورزش‌های رزمی سرزمین چین است که توسط بروس لی، کونگ فوکار و هنرپیشه معروف سینما پایه گذاری شد.

بیشتر تکنیک‌های جیت کان دو براساس هنر رزمی وینگ چون کونگ‌فو طراحی شده‌است، چرا که بروس لی تمرینات کلاسیک رزمی خود را در هنگ کنگ زیر نظر استاد ییپ من استاد بزرگ این سبک انجام داده‌بود.

فنون وینگ چون در جیت کان دو به شکلی تغییر یافته‌اند که کاربردی تر باشند و استفاده از سلاح‌های سرد نیز در آن بسیار گسترده‌تر است. بسیاری از ضربات و حرکات سایر هنرهای رزمی به‌آن افزوده شده‌اند، به طوریکه برخی جیت کان دو را اولین رشته و الگوی هنرهای رزمی ترکیبی می‌دانند.

روش استفاده از سلاح‌های سرد در جیت کان دو بر پایه هنرهای رزمی آقای دان اینوسانتو است که بروس لی با آموزش آن و پیدا کردن اشکالات اساسی در فنون این استاد آن را به شیوه ای با قابلیت کاربردی تبدیل و برای دفاع و حمله تغییرات اساسی زیادی داده است، اما بروس لی اعتقاد به هنر رزمی با استقاده از ضربات دست و پا داشت که از همین رو در گفته ای از ایشان نقل شده: اگر انسانی با چهار دست و چهار پا به دنیا آمد می توان گفت که ضربات به شکل پیچیده ای قابل تولید است لذا تا زمانی که اینگونه نشده فنون کاربردی و اساسی به همین شکل خواهد بود، و بروس لی این هنر رزمی را با نام جیت کان دو و بدون پیشوند و پسوند نام گذاری کرد.

این رشته گاهی جان فان کونگ فو نیز نامیده می‌شود. جان فان حروف اول نام بروس لی در زبان چینی است. به همین جهت در سال ۲۰۰۴ بنیاد بروس لی نام رسمی این هنر رزمی را به جان فان جیت کان دو تغییر داد.

• ۱ مراحل آموزشی
• ۲ تفاوت‌های جیت کان دو و وینگ چون
• ۳ ابداع سبک جیت کان دو
• ۴ منابع

مراحل آموزشی

در طول دوره آموزشی لباس هنرجویان شامل شلوار سورمه ای و تی شرت سفید و شال است که رنگ شال طی این مراحل تغییر می‌کند.

در جیت کان دو آموزش به سه طریق از جمله مقدماتی، پیشرفته و حرفه ای صورت میگیرد، البته اساتید دیگری آن را به دو بخش درجه ای و هنری تقسیم کرده اند که بخش هنری بسیار سخت و طاقت فرساست و به سالها ممارست و تمرینات سخت نیازمند است. در طول دوره درجه فنی لباس آن‌ها شامل شلوار سورمه ای و تی شرت سفید است و با هر درجه فنی رنگ شالبند تغییر میکند {زرد ، نارنجی ، آبی ، سبز ، قهواه ای ، سورمه ای ، بنفش ، مشکی ، دان یک و … .

تفاوت‌های جیت کان دو و وینگ چون

یکی از تغییرهای اساسی که بروس لی در سیستم چی سائو وینگ چون انجام داد، شکل ایستادن هنگام انجام چی سائو بود. در وینگ چون پاها روبروی هم و به اندازه عرض شانه‌ها ازهم جدا می‌باشند، پاشنه‌ها به طرف بیرون و زانوها به طرف داخل قرار می‌گیرند. به نظر بروس لی این ایستادن باعث کندی و سنگینی حرکت بدن بود و قسمت زیادی از بدن در معرض ضربه حریف قرار داشت، برای همین در جیت کان دو، چی سائو با پای راست یا چپ جلو ایستاده و پاشنه پای عقب بالا انجام می‌شود.

دیگر تغییر بروس لی روی فوک سائو بود که برخلاف وینگ چون تکنیک‌های دست را با پشت دست، ساعد یا بند انگشتان که آن‌ها را غیرطبیعی و موجب زخمی شدن فرد می‌دانست، انجام نمی‌داد و ضربات دست را به سبک بوکسورها اجرا می‌کرد.

ابداع سبک جیت کان دو

پس از سفر بروس لی از هنگ کنگ و عدم دسترسی به استاد ییپ من، او به فکر ایجاد روشی رزمی افتاد. ایده جیت کان دو در سال ۱۹۶۵ در ذهن بروس لی متولد شد.مبارزه با وان جک مان تأثیر بسزایی بر فلسفه مبارزه بروس لی گذاشت. با آن که بروس حریفش را به طرز فجیعی شکست داد، اما معتقد بود که آن مبارزه بیش تر از حد معمول طول کشیده و او نتوانسته‌است آنطور که انتظار دارد از تکنیکهای وینگ چون استفاده کند، بعلاوه او دیگر نمی‌توانست به یادگیری و تکمیل هنر رزمی وینگ چون بپردازد چون فرسخها از استادش دور بود.

او به سیستمی احتیاج داشت تا به شکوفایی هرچه بیشتر داشته‌هایش بپردازد. به همین خاطر با تاکید بر «کاربردی بودن، انعطاف پذیری، سرعت و کارآمدی» به توسعهٔ سیستم جدیدی پرداخت. او شروع به استفاده از روش‌های آموزشی متفاوتی کرد: بدنسازی برای افزایش قدرت، دویدن برای افزایش استقامت، تمرینات کششی برای انعطاف پذیری و بسیاری از روش‌های دیگر که او دائماً در حال منطبق کردن با سیستمش بود.

لی بر آنچه که «روش بی روشی» می‌نامید بسیار تاکید داشت. ایده‌ای که بیانگر رهایی از روشهای فرمالیته -همان سبکهای سنتی- بود. بروس لی احساس می‌کرد سیستمی که او «جان فان کونگ فو» (آموخته‌های بروس لی از هنرهای رزمی) نامیده‌است، محدود کننده‌است و به همین خاطر آن را به آنچه که با نام جیت کان دو توصیفش کرد، تغییر شکل داد. نامی که بعدها از مطرح کردن آن اظهار پشیمانی کرد چون از نام جیت کان دو نیز ویژگی‌های خاصی برداشت می‌شد که هر سبکی به نوبه خود ادعا می‌کند، درحالیکه ایدهٔ هنر رزمی او خروج از هر گونه عوامل محدود کننده بود

بروس لی و ابداع سبک جیت کان دو

بروس,ابداع,سبک,جیت,کان,آکاایران,دسترسی,یادگیری,دیگر,ایجاد,دسترس,معتقد,معمول,متولد,یادگیر,تأثیر,تأثیر

جیتکان دو(این میراث با ارزش مرحوم بروس لی) یکی از بحث برانگیزترین هنرهاخصوصاً در چند ساله اخیر بوده است . امروزه افراد زیادی در سراسر دنیا بهتدریس جیتکان دو مشغول هستند و سازمانهایی را هم تشکیل داده اند که از طریقآن در ظاهر بهگسترش جیت کان دو و در اغلب به تجارت و مطرح کردن نام رئیس سازمان خود می پردازند . جای تاسف است که بروس لی فرصت پیدا نکرد تا هنرخود را به صورت سازمان یافته وکلاسیک به جهانیان عرضه کند و تنها توانست به تربیت یک نسل انگشت شمار در دهه 60میلادی بپردازد .
جیت کان دو در کشور ما حال و هوایی قدری متفاوت با سایر نقاط جهاندارد ، عنوان سبک بروس لی خود کافی است تا تعداد بسیاری از علاقه مندان به وی وهنرهای رزمی را جذب کند تا به این انگیزه که آنچه در فیلم های وی دیده اند ، فرا بگیرند خود را وقف جیت کان دو کنند . در مورد بروس لی مقالات بی شمارینوشته شده و ابعاد مختلف شخصیت وی مورد بررسی قرار گرفته ، آنچه بیش از همه دارایارزش است آن است که وی دارای ذهنی خلاق و خواهان آزادی بوده است ، در زمانی که سبکهای رزمی شرقی یک به یک به جامعه آمریکا معرفی می شدند و هر کدام هم مدعی کاملترین، قویترین و بهترین بوده اند ، جوانی سر بر آورد و دوست داران هنر های رزمی را بهدوری از تعصب تشویق کرد ، وی جمله ای ساده و پر معنا را مطرح می سازد : « اگرسبکی کامل بود پس چرا این همه سبک به وجود آمده اند ؟! » وی البته مورد غضب استادان بزرگ سبک های سنتی قرار می گیرد که از گستاخی این جوان که به نوعیموقعیت
آنان را به خطر می انداخت ، خشمگین شده بودند ، اما وی همه رزمی کارانی را که کورکورانه از تعالیم فردی پیروی میکردند مورد نکوهش قرار میداد. و میگفت
با ذهنی باز و بدون تعصب از هر سبکی بیاموزید و در واقع هر چه خوب و دارای کارآییاست جذب کنید.
بروس از همین طرز فکر در پرورش مهارتهای خود استفاده کرد ، وی بابزرگان بسیاری به تمرین پرداخت و با آنها تبادل دانش نمود از آن جمله میتوان جون ری استاد بزرگتکواندو چاک نوریس و باب وال استادان کاراته ومایک استون وجولوئیس را نام برد. از بروس تنها راه مهارت در مبارزه ودرک کامل از آن را مبارزه با تمام توان و البته با استفاده از لوازم ایمنی می دانسته است کهخود در واقع مفهوم مبارزه آزاد است. بروس لی جیت کان دو را خلق کرد ولیهمیشه از اینکه نامی برای آن در نظر گرفت پشیمان بود ، چون هم نام از قبل مشخص میکرد که چه چیزی را باید فرا گرفت و هم جیت کان دو یک تفکر وفلسفه است که همواره پویاست ، هر روز می توان چیز جدیدی یاد گرفت و بر داشته هاافزود ، آنچه بروس آموزش می داد ترکیبی بود از ضربات ساده و کاربردی از ضربات پایکاراته ، ضربات مشت بوکس ( وی بسیار تحت تاثیر محمد علی کلی بوده است ) و حتی فنونگلاویزی که از استاد بزرگ«جن لبل» فرا گرفته بود . وی اعتقاد داشت که راه ساده ومستقیم بهترین راه است در جلد اول کتاب وی از سری کتاب های « روش مبارزه ی بروی لی»که به « آموزش تکنیک های دفاع از خود » می پردازد شاهد هستیم که ضربات ساده و
کاربردی هستند و دفع حمله با یک یا دو حرکت پایان می یابد . بروس لی جیت کان دو را خلق کرد چون نیاز به تغییر رادرک کرده بود ، چرا که ذهن خود را آماده پذیرش مطالب جدید ساخته بود ، جیت کان دوفلسفه یافتن و استفاده از بهترین ها برای یک رزمی کار است . آیا شما دارای چنین توان و دانشی هستید ؟
«جرج دیلمن» استاد بزرگ هنر های رزمی نظر جالبی در موردجیت کان دو دارد :

هنر بروس لی ، هنر بروس لی بود و با بروس لی مرد . منظورم ایناست ، که اگر او امروز راه بهتری می یافت بعضی چیزها را عوض می کرد . اگر شما راهبهتری
برای اجرای مشت و لگد داشتید ، او آن را امتحان می کرد و اگر واقعا بهتر بود آنرا بکار می گرفت .» این است مفهوم جیت کان دو واقعی . جیت کان دو چیست ؟ و چه تفاوتی با سبک های دیگر رزمی بویژه سبک های چینیدارد ؟ جیت کان دو روش ابداعیبروسلی برای مبارزه است . هدف بروسلی پیروزی در هر مسابقه ای بود . او دو نزداستاد (ییپ من ) وینگ چون آموخت و به یک استاد واقعی وینگ چون مبدل شد . اما بعدهابه خوبی به ضعف ها و نواقص چیزی که آموخته بود واقف گردید . او معتقد بود که سبکشکاملاً تدافعی ، با مبارزه هایی کاملاً غیرواقعی و قراردادی است و عنصری از تهاجم وحمله در آن وجود ندارد . ضرباتش در فواصل خیلی نزدیک باید اجرا شود و ضعف در تکنیکهای پا و .... دارد . به همین علت او این سبک را بدلیل نداشتن کارایی لازم برای خودرد کرد . توجه بروس به ضربات پا آنطور که همسرش لیندا در کتاب (( بروسلی مردی که منشناختم )) می نویسد از طریق مبارزان سرشناس جرقه ای در او ایجاد شد . بروس نحوهاجرای ضربات پای خود را از داخل سبک های چینی استخراج کرد و از این رو نوع ، نحوه وکارایی تکنیک های پای او متفاوت با تکنیک های پای کاراته بوده است . بروس برای پایبلند از سبک های چینی شمالی و برای مبارزه نزدیک از سبک های جنوبی و برای برخوردکامل از فنون سبک هایی مثل چینا ، جو جیت سو و کشتی استفاده کرد . او با درک کردن نقاط قوت و ضعف 27 سبک سعی کرد بهترین راه مبارزه را ابداع کند

• 
  

• مقالا

  درخ
  403
  

جیت کان دو چیست؟!

مقدمه:

جیت کان دو (به چینی: 截拳道) یکی از ورزش‌های رزمی سرزمین چین است که توسط بروس لی، کونگ فوکار و هنرپیشه معروف سینما پایه گذاری شد.بیشتر تکنیک‌های جیت کان دو براساس هنر رزمی وینگ چون کونگ‌فو طراحی شده‌است، چرا که بروس لی تمرینات کلاسیک رزمی خود را در هنگ کنگ زیر نظر استاد ییپ من استاد بزرگ این سبک انجام داده‌بود.

فنون وینگ چون در جیت کان دو به شکلی تغییر یافته‌اند که کاربردی تر باشند و استفاده از سلاح‌های سرد نیز در آن بسیار گسترده‌تر است. بسیاری از ضربات و حرکات سایر هنرهای رزمی به‌آن افزوده شده‌اند، به طوریکه برخی جیت کان دو را اولین رشته و الگوی هنرهای رزمی ترکیبی می‌دانند.

روش استفاده از سلاح‌های سرد در جیت کان دو بر پایه هنرهای رزمی آقای دان اینوسانتو است که بروس لی با آموزش آن و پیدا کردن اشکالات اساسی در فنون این استاد آن را به شیوه ای با قابلیت کاربردی تبدیل و برای دفاع و حمله تغییرات اساسی زیادی داده است، اما بروس لی اعتقاد به هنر رزمی با استقاده از ضربات دست و پا داشت که از همین رو در گفته ای از ایشان نقل شده: اگر انسانی با چهار دست و چهار پا به دنیا آمد می توان گفت که ضربات به شکل پیچیده ای قابل تولید است لذا تا زمانی که اینگونه نشده فنون کاربردی و اساسی به همین شکل خواهد بود، و بروس لی این هنر رزمی را با نام جیت کان دو و بدون پیشوند و پسوند نام گذاری کرد.

این رشته گاهی جان فان کونگ فو نیز نامیده می‌شود. جان فان حروف اول نام بروس لی در زبان چینی است. به همین جهت در سال ۲۰۰۴ بنیاد بروس لی نام رسمی این هنر رزمی را به جان فان جیت کان دو تغییر داد.

تاریخچه:

بروس لی هنگامی که در وینگ چون به درجه استادی رسید، در آمریکا اولین مدرسه ی خود را تاسیس کرد. در آن زمان جودو تنها هنر رزمی بود که بطور گسترده در آمریکا آموزش داده میشد. بروس لی اولین کسی بود که میخواست یک هنر رزمی چینی را به غیرچینی ها آموزش دهد، بهمین دلیل با مخالفت ها و انتقادات شدید چینی های متعصب روبرو گشت. با وجود عدم توجه بروس به آنها، یک روز این انتقادات به جایی رسید که یکی از اساتید چینی کونگ فو به او حمله کرد. بروس لی بسادگی او را شکست داد. اما این اتفاق موجب بدبینی بیش از پیش او نسبت به هنرهای رزمی سنتی شد و بدین صورت بود که ایده ی ابداع یک سبک جدید، در ذهنش شکل گرفت.

او دانسته های قبلی اش را (که بیشتر راجع به وینگ چون، بوکس و تای چی سبک وو بود) با نوآوری های خودش ترکیب کرد. او در ابتدا سبک جدیدش را جون فان کونگ فو نامید (جون فان لی نام چینی بروس لی بود). او مدتی بعد تصمیم گرفت کاری کند که سبکش

کاملا از تمام سبک های کونگ فو متفاوت باشد تا شایستگی نام یک هنر رزمی جدید را داشته باشد. او سبک جدیدش را “جیت کان دو” به معنای “روش متوقف کردن مشت” نامید.

معرفی:

جیت کان دو این میراث با ارزش مرحوم بروس لی ، یکی از بحث برانگیزترین هنرها خصوصاً در چند ساله اخیر بوده است . امروزه افراد زیادی در سراسر دنیا به تدریس جیت کان دو مشغول هستند و سازمانهایی را هم تشکیل داده اند که از طریق آن در ظاهر به گسترش جیت کان دو ولی اغلب به تجارت و مطرح کردن نام رئیس سازمان خود می پردازند . جای تاسف است که بروس لی فرصت پیدا نکرد تا هنر خود را به صورت سازمان یافته و کلاسیک به جهانیان عرضه کند و تنها توانست به تربیت یک نسل انگشت شمار در دهه ۶۰ میلادی بپردازد . جیت کان دو در کشور ما حال و هوایی قدری متفاوت با سایر نقاط جهان دارد ، عنوان سبک بروس لی خود کافی است تا تعداد بسیاری از علاقه مندان به وی و هنرهای رزمی را جذب کند تا به این انگیزه که آنچه در فیلم های وی دیده اند ، فرا بگیرند خود را وقف جیت کان دو کنند . باید عنوان کنم که من نه مربی جیت کان دو هستم و نه مدعی این هنر ، اما با مطالعه عمیق منابع در دسترس در مورد جیت کان دو بر آنچه اغلب اساتید و هنرجویان بنام جیت کان دو ارایه می دهند ، ایراد می گیرم .

چندی پیش از هنر جویانی که به قول خود چندین سال را صرف آموختن جیت کان دو کرده بودند و اکنون قصد پیوستن به یکی از سبک های رینگی را داشتند ، آزمونی به عمل آوردم ، متاسفانه همه آنها در انجام تکنیک های پایه دچار ضعف اساسی بودند ، البته مشت همیشه هم نمونه خروار نیست و من هم با مشاهده چند هنرجو قصد ندارم در مورد کل جامعه جیت کان دو قضاوت کنم ، اما نکته بارزتری که در مورد این هنرجویان و حتی در سایر کلاسها ، حداقل طبق شواهد شخصی مشاهده کرده ام ، یک نوع سطحی نگری است که به تقلید ژست های بروس لی در فیلم ها ، در مبارزات و تقلید پوشش بروس لی محدود می شود . آیا این جیت کان دو است ؟ آیا فردی که حرکات رقص پا و . . . بروس لی را تقلید کند ، جیت کان دو کار خوبی است ؟ آیا پوشیدن لباسهایی به طرح لباس های بروس لی در فیلم ها به معنی درک جیت کان دو است ؟ آیا هنرجویان جیت کان دو می دانند آن لباسهای سرمه ای رنگ با یقه بسته ، لباس فرم مردم عادی در زمان چین کمونیست بوده است نه لباس فرم جیت کان دو ؟ در مورد بروس لی مقالات بیشماری نوشته شده و ابعاد مختلف شخصیت وی مورد بررسی قرار گرفته ، آنچه بیش از همه دارای ارزش است آن است که وی دارای ذهنی خلاق و خواهان آزادی بوده است ، در زمانی که سبک های رزمی شرقی یک به یک به جامعه آمریکا معرفی می شدند و هر کدام هم مدعی کاملترین ، قویترین و بهترین بوده اند ، جوانی سر بر آورد و دوست داران هنر های رزمی را به دوری از تعصب تشویق می کند ، وی جمله ای ساده و پر معنا را مطرح می سازد : « اگر سبکی کامل بود پس چرا این همه سبک به وجود آمده اند ؟! » وی البته مورد غضب استادان بزرگ سبک های سنتی قرار می گیرد که از گستاخی و ماجرا جویی این جوان که به نوعی موقعیت آن را به خطر می انداخت ، خشمگین شده بودند ، اما وی همه رزمی کاران را مورد نکوهش قرار می داد که کورکورانه از تعالیم هیچ کس بهره مند نشوند و پیروی نکنند ، با ذهنی باز و بدون تعصب از هر سبکی بیاموزند و در واقع « هر چه خوب و دارای کارآیی است جذب کنند.» بروس از همین طرز فکر در پرورش مهارتهای خود استفاده کرد ، وی با بزرگان بسیاری به تمرین پرداخت و با آنها تبادل دانش نمود ، جون ری استاد بزرگ تکواندو از جمله افرادی است که سالها با بروس به تمرین پرداخته است .

 

جمعی از پیشگامان فول کنتاکت کاراته همچون جو لوئیس ، باب وال مایک استون ، چاک نوریس و . . . نزد وی تمرین نموده اند ، از نقش وی در آفرینش کاراته تماس کامل نباید چشم پوشی کرد ، هر چند به این موضوع پرداخته نشده است ، اما بروس تنها راه مهارت در مبارزه و درک کامل از آن را مبارزه تماس کامل با استفاده از لوازم ایمنی می دانسته است که خود در واقع مفهوم مبارزه آزاد است . بروس لی جیت کان دو را خلق کرد ولی همیشه از اینکه نامی برای آن در نظر گرفت پشیمان بود ، چرا که جیت کان دو یک تفکر و فلسفه است که همواره پویاست ، هر روز می توان چیز جدیدی یاد گرفت و بر داشته ها افزود ، آنچه بروس آموزش می داد ترکیبی بود از ضربات ساده و کاربردی از ضربات پای کاراته ، ضربات مشت بوکس ( وی بسیار تحت تاثیر محمد علی کلی بوده است ) و حتی فنون گلاویزی که از استاد بزرگ «جن لبل» فرا گرفته بود . وی اعتقاد داشت که راه ساده و مستقیم بهترین راه است در جلد اول کتاب وی از سری کتاب های « شیوه رزمی بروس لی » که به « آموزش تکنیک های دفاع از خود » می پردازد شاهد هستیم که ضربات ساده و کاربردی هستند و دفع حمله با یک یا دو حرکت پایان می یابد . بروس لی جیت کان دو را خلق کرد چون نیاز به تغییر را درک کرده بود ، چرا که ذهن خود را آماده پذیرش مطالب جدید ساخته بود ، جیت کان دو فلسفه یافتن و استفاده از بهترین ها برای یک رزمی کار است . آیا شما دارای چنین توان و دانشی هستید ؟«جرج دیلمن» استاد بزرگ هنر های رزمی نظر جالبی در مورد جیت کان دو دارد :

« هنر بروس لی ، هنر بروس لی بود و با بروس لی مرد . منظورم این است ، که اگر او امروز راه بهتری می یافت بعضی چیزها را عوض می کرد . اگر شما راه بهتری برای اجرای مشت و لگد داشتید ، او آن را امتحان می کرد و اگر واقعا بهتر بود آنرا بکار می گرفت .»این است مفهوم واقعی جیت کان دو .

واژه شناسی:

“جیت” به معنای نگه داشتن- سد کردن- قطع کردن-جلوگیری کردن و “کان” به معنای مشت و “دو” به معنای روش و به معنای کلی آن روش جلوگیری از مشت است.

فلسفه:

در فلسفه جیت کان دو عقیده کلی روی حذف حرکات اضافی و نمایشی متمرکز است . در جیت کان دو این گونه حرکات به عنوان یک سری تکنیک های مزاحم و زحمات بیهوده در نظر گرفته می شوند . آیا در برابر حرکات اضافی و آشفته حریف ، باید از حرکات آشفته و غیر منطقی نظیر خود او استفاده کرد ؟! منطقی تر نیست که با ساده تر و کاربردی تر کردن حرکات و حذف حرکات غیرمنطقی از سریع ترین راه ممکن ، بر چنین حریفی غلبه کرد ؟

در چنین حالتی به راحتی می توان تشخیص داد که حریف اول از تکنیک های دست و پا گیر سنتی استفاده می کند ولی تردید نداشته باشید که حریف دوم یک جیت کان دو کار است !. 

 

تکنیک ها و اصول:

خصوصیت ویژه جیت کان دو این است که هنرآموزان یاد میگیرند هنگام مبارزه سمت قوی بدنشان را جلو بیندازند. مثلا یک فرد چپ دست، یاد میگیرد هنگام مبارزه سمت چپ بدنش را جلو بگذارد. این ایده به این خاطر است که سمت قوی بدن جیت کان دوکار بر سمت ضعیف بدن حریف مسلط شده و در نتیجه، موجب برتری او شود. علاوه بر آن، بیشتر تکنیک های جیت کان دو، علاوه بر نوآوری های بروس لی، از سبک های مختلف کونگ فو، بوکس، موی تای، شمشیرزنی، ساواته، جوجیتسو، کشتی و هنرهای رزمی فیلیپینی گرفته شده اند. جیت کان دو هم مانند وینگ چون بر مشت عمودی تاکید دارد. مشت یک اینچی هم به هنرآموزان آموزش داده میشود. اصول جیت کان دو شامل صرفه جویی در حرکات، سادگی، حملات خطی، ضربه و دفاع همزمان و ایده خط مرکزی (که اصلی است که از وینگ چون گرفته شده) می باشند. از آنجا که جیت کان دو یک سبک ترکیبی می باشد، بروس لی تمرین با آدمک چوبی و همچنین چی سائو (دست های چسبان) را نیز در آن جای داد. او به تمرین با کیسه بوکس

و بعضی برنامه های دیگر که در سبک های موردعلاقه اش بودند، هم توجه کرده و آنها را ازبرنامه های آموزشی جیت کان دو قرار داد.

هوشیاری:

عکس العمل سریع دست و پای بروس لی یکی از هنرمندان رزمی سرشناس را دچار حیرت نمود.بروس تمایل داشت مشتها و لگدهایش را درست قبل از لحظه ای که حریف مشت و لگد خود را روانه ی وی می سازد، پرتاب نماید.

همه ی کسانی که برای اولین بار او را می دیدند چنین به نظرشان می رسید که او صاحب نوعی غریزه ی خاص یا حس ششم است که امکان خواندن افکار درونی مردم را به او می دهد !

شاید مبارزه با فردی نظیر وی برای عده ی زیادی مایوس کننده بود . زیرا بدون آنکه حتی فرصت یک چشم به هم زدن را به حریف بدهد، به سرعت بر او غلبه می یافت.

راز عکس العمل سریع بروس لی در حس هوشیاری پرورش یافته ی او که در نتیجه ی سالها تعلیم و تمرین توسعه یافته بود، نهفته و مکمل تکنیکهای دست و پای او محسوب می شد.

سریع بودن صرف حرکات دست و پا لزوما” بدان معنا نیست که شما می توانید با مشت و لگد حساب حریفتان را برسید.به بیانی دیگر، سرعت صرفا” ضامن آن نیست که ضربه ی شما قبل از آنکه ضربه ی حریف به شما اصابت کند، به او بخورد.اما توسعه ی حس هوشیاری، سانس شما در غلبه کردن بر او به طور چشمگیری افزایش می یابد.

متوقف کردن:

واژه متوقف کردن به طور ابتدایی به معنای بلوکه کردن ضربه حریف و یا ضربه زدن به او در حین حمله و یا قبل از آن است . البته عقیده متوقف کردن حمله حریف ، در بسیاری از سبکهای باستانی رزمی نیز مطرح شده است که مثال بارز آن ، روشهای بلوکه کردن ضربه ( دفاع ) و سپس اجرای حمله است که تقریبا در بیشتر سبکهای باستانی ، مشترک است . اما برای فهم عمیق تر استراتژی جیت کان دو باید به بررسی عمیق تر فلسفه این روش پرداخت.

در فلسفه جیت کان دو عقیده کلی روی حذف حرکات اضافی و نمایشی متمرکز است . در جیت کان دو این گونه حرکات به عنوان یک سری تکنیک های مزاحم و زحمات بیهوده در نظر گرفته می شوند . آیا در برابر حرکات اضافی و آشفته حریف ، باید از حرکات آشفته و غیر منطقی نظیر خود او استفاده کرد ؟! منطقی تر نیست که با ساده تر و کاربردی تر کردن حرکات و حذف حرکات غیرمنطقی از سریع ترین راه ممکن ، بر چنین حریفی غلبه کرد ؟

در چنین حالتی به راحتی می توان تشخیص داد که حریف اول از تکنیک های دست و پا گیر سنتی استفاده می کند ولی تردید نداشته باشید که حریف دوم یک جیت کان دو کار است !

قابلیت انطباق:

جیت کان دو هنرجو را برای (( هر موقعیت احتمالی )) آماده می کند نه برای (( تمام موقعیت ها )) ، منظورم این است که بعضی از حالات و تهاجماتی که در سبک های دیگر برای هنرجو ترسیم می شوند ، هیچ گاه در عالم واقعیت اتفاق نمی افتند ، جیت کان دو بر تمرینات طولانی برای مقابله با موقعیت های واقعی و روزمره احتمالی ، تکیه دارد . انطباق با این موقعیت هاست که ارزش واقعی این سبک را بنیان می نهد . (( روش متوقف کردن مشت )) ، انطباق با دنیای واقعیت است نه رویاها !

آب:

قابلیت انطباق جیت کان دو از فلسفه معروف (( نافذ ، مثل آب )) سرچشمه می گیرد . جیت کان دو همان مانند آب ، دارای هنر نفوذ به هر منفذی است که البته فرمول اولیه آن را استقرار صحیح شکل می دهد نهH2O ! این روش ، کمترین مقاومت و اعمال زور را در برابر حریف به ارمغان می آورد . برای مثال حرکت موج دریا می تواند مثال روشنی از یک جیت کان دو کار باشد ، موج به جلو پیش می رود ( هنرجو به هر منفذی در گارد حریف نفوذ می کند ) و سپس موج به عقب برمی گردد ( هنرجو منافذی را برای به دام انداختن حریف در اختیار وی قرار می دهد ) .

 روش (( بی روشی )):

جیت کان دو به رد پایبندی به یک استیل یا روش ثابت همیشگی می پرداآرم سبک جیت کان دو (نشان یین و یانگ)زد و در واقع به روش (( بی روشی )) اعتقاد دارد . در این سیستم عقیده بر این است که کسب خلوص تکنیکی و حذف زواید به ساده گرایی فنی منتهی می شود و در واقع ساده گرایی ، اوج خلوص تکنیکی است .

راه فراتر رفتن از روش های ثابت و کلیشه ای این است که زوائد را حذف کنیم تا به ریشه ها برسیم که در این مورد می توان گفت که ریشه مبارزه ، حرکت است . حرکت برای حمله ، دفاع و یا هر منظور دیگر . این ریشه مبارزه است .

سیستم انفجاری:

اگر جیت کان دو را از زاویه تهاجمی و گارد دائمی اش بررسی کنیم ، مسلما با یک سیستم انفجاری روبرو خواهیم بود ولی اگر به این جنبه توجه کنیم که در این روش اعتقادی به داشتن گارد ثابت و همیشگی وجود ندارد و حرکات حریف ، گارد ما را تعیین می کند ، آنگاه این سیستم یک روش تدافعی به حساب می آید . به هر حال جیت کان دو همیشه به دنبال راه مغلوب کردن حریف با صرف کمترین میزان انرژی است .

جیت کان دو همیشه به دنبال راه مغلوب کردن حریف با صرف کمترین میزان انرژی است.

زیر ساخت ها:

حرکت صحیح و اصولی پاها و نقل و انتقال بدن فقط از طریق برقراری یک حالت متعادل و هماهنگ است . به عبارت دقیق تر ، یک گارد مناسب در واقع زیرساخت تمام حرکات و استراتژی های مبارزه را فراهم می کند . شما چگونه ضرورت های زمانی / مکانی لازم برای متوقف کردن حرکت حریف را برای خود به وجود می آورید ؟

ضربه جب در جیت کان دو که بروس لی آن را با سرعت غیر قابل باوری به اجرا در می آورد.

تحرک:

برای درک میزان تحرک ، ابتدا باید برداشت صحیح و تحلیل درستی از عمق میدان حرکت در فاصله بین خود و حریف را کسب کرده باشیم و در مرحله بعدی بتوانیم این فاصله را به طور دلخواه به وجود آورده و یا تغییر دهیم . به این نحو میزان تحرک و نقل و انتقال بدن ما به طول گامهای ما در جیت کان دو ، به طور اتوماتیک نمایان می شوند .

بر اساس نظر بنیانگذار این سیستم ، (( بهترین حالت گام های تهاجمی به شما این اجازه را می دهد تا در حال حرکت به اجرای مشت و لگد بپردازید ، به این ترتیب نه تنها حریف را غافلگیر می کنید ، بلکه خواهید توانست با تمام وزن بدن به حریف خود ضربه بزنید . حرکات پاها باید زیرکانه ، ساده و آزاد باشد . ضربات مشت و لگد یک هنرجو ، مانند توپخانه یک ارتش است . توپخانه باید تحرک داشته باشد تا بتواند با تنظیم فاصله ، دشمن را هدف قرار دهد . تحرک ، همچنین برای تدافع هم مهم است ، چون همیشه حمله کردن به یک هدف متحرک و یا هدف دور از دسترس ، سخت تر از حمله به اهداف ثابت است .

در جیت کان دو ضربه به نقاط حساس مثل کشاله ران به وضوح دیده می شود. در اینجا بروس لی این حرکت را در اژدها وارد می شود به نمایش می گذارد.

واقع گرایی:

برای داشتن برداشت صحیح از جیت کان دو ، در ابتدا باید در نظر داشته باشید که هدف این سیستم ، ضربه زدن به حریف از ایمن ترین راه ممکن و پایان دادن هر چه سریع تر به درگیری است . همچنین فراموش نکنید که گارد مناسب و حرکات پا ، اساس و بنیان مابقی اصول جیت کان دو را تشکیل می دهند .

این سیستم ، واقع گرایی تکنیک ها را از ورای فلسفه (( پرهیز از درگیری زیاد )) و (( درگیری در کمال کنترل )) ، می نگرد . جیت کان دو ، هنر مبارزه کردن بدون درگیری است ، به عبارت بهتر ، مبارزه کردن با حداقل صرف انرژی که این فلسفه ، خود حاوی اوج خلوص تکنیکی است و مستلزم پایبندی و تعلق خاطر به راه بی پایان حقیقت می باشد .

مراحل آموزشی:
در طول دوره آموزشی لباس هنرجویان شامل شلوار سورمه ای و تی شرت سفید و شال است که رنگ شال طی این مراحل تغییر می‌کند.

در جیت کان دو آموزش به سه طریق از جمله مقدماتی، پیشرفته و حرفه ای صورت میگیرد، البته اساتید دیگری آن را به دو بخش درجه ای و هنری تقسیم کرده اند که بخش هنری بسیار سخت و طاقت فرساست و به سالها ممارست و تمرینات سخت نیازمند است. در طول دوره درجه فنی لباس آن‌ها شامل شلوار سورمه ای و تی شرت سفید است و با هر درجه فنی رنگ شالبند تغییر میکند {زرد ، نارنجی ، آبی سبز ، قهواه ای ، سورمه ای ، بنفش ، مشکی ، دان یک و … .

اصول مبارزه در سبک جیت کان دو کالی اسکریما :

اصول درگیری در سبک جیت کان دو کالی اسکریما بر اساس حرکات کوبنده و به پایان رساندن مبارزه در کوتاهترین زمان است.

فنون به کار رفته در سبک جیت کان دو کالی اسکریما فنونی هستند که درمبارزه ی خیابانی و نبرد تن به تن واقعی کاربرد داشته باشند.

یک نبرد تن به تن واقعی هر لحظه حالت متفاوتی به خود می گیرد مانند :

1. درگیری شامل ضربات دست و پا – درگیری در خاک – درگیری با سلاح – درگیری به حالت گلاویز شدن و …
2. جیت کان دو کالی اسکریما برای هر کدام از شرایط متفاوت مبارزه شامل فنون کاربردی خاص است :
3. - فنون کیک بوکس پیشرفته ، موی تای ، کراو ماگای اسرائیلی، جان فان کونگ فو ، وینگ چان ( بوکس چینی)برای مبارزه شامل ضربات دست و پا.
4. - فنون دفاع شخصی پیشرفته ی جیت کان دو ، آیکیدو ، هاپکیدو، جهت دفاع شخصی نبرد های تن به تن.
5. - فنون جودو و کشتی برای درگیر شدن به حالت گلاویزی.
6. - فنون جوجیتسو برزیلی و سامبو جهت درگیری در خاک و قفل مفاصل.
7. - فنون مبارزه ی پیشرفته ی سلاح ( کالی و اسکریما) جهت خلع سلاح و مبارزه ی سلاح به سلاح.

درجه بندی و سطوح پیشرفت هنرجویان:

ملاک سطوح پیشرفت در رشته جیت کان دو با بقیه رشته های رزمی معروف و شناخته شده متفاوت است و ملاک کمربند و رنگ آن نیست بلکه درجه است و این درجه بندی به شرح زیر است:

جیت کان دو شا مل ۹ درجه است و کسی که جیت کان دو را بطور کامل فرا گرفته باشد، درجه ۹ را دارا میباشد.

تا درجه ۵ هر درجه سه بخش دارد و هنرجویی که تازه وارد این رشته شده باشد دارای بخش۳ از درجه۱ است و همین طور که هنرجو فنن این سبک را فرا میگیرد به ترتیب به وی بخش۲ از درجه۱ و بخش۱ از درجه۱ اهدا می شود (در این زمان رزمی کار دارای درجه یک است) و درجه ها به همین شکل ادامه پیدا می کند تا رزمی کار به درجه۵ می رسد که این درجه معادل دان۱ میباشد. از آن به بعد به ازای هر یک درجه بالاتر یک دان اضافه می شود (درجه۶ دان۲ – درجه۷ دان۳ – درجه۸ دان ۴ – درجه۹ دان۵)

مدت زمان ارتقاع هر درجه (تا درجه۵ که همان دان یک است) البته با توجه به فراگیری فنون مورد نظر حدود سه ماه است و از درجه ۵ به بعد که همان ارتقاع دان است حدود یک سال می شود.

با توجه به اینکه در این رشته از سیستمهای مختلفی استفاده می شود محل برگزاری مسابقات نیز متفاوت است.

تفاوت‌های جیت کان دو و وینگ چون:
یکی از تغییرهای اساسی که بروس لی در سیستم چی سائو وینگ چون انجام داد، شکل ایستادن هنگام انجام چی سائو بود. در وینگ چون پاها روبروی هم و به اندازه عرض شانه‌ها ازهم جدا می‌باشند، پاشنه‌ها به طرف بیرون و زانوها به طرف داخل قرار می‌گیرند. به نظر بروس لی این ایستادن باعث کندی و سنگینی حرکت بدن بود و قسمت زیادی از بدن در معرض ضربه حریف قرار داشت، برای همین در جیت کان دو، چی سائو با پای راست یا چپ جلو ایستاده و پاشنه پای عقب بالا انجام می‌شود.

دیگر تغییر بروس لی روی فوک سائو بود که برخلاف وینگ چون تکنیک‌های دست را با پشت دست، ساعد یا بند انگشتان که آن‌ها را غیرطبیعی و موجب زخمی شدن فرد می‌دانست، انجام نمی‌داد و ضربات دست را به سبک بوکسورها اجرا می‌کرد.

اصول ذهن و انسجام فکر:

بروس لی دارای قدرت تمرکز بسیار زیادی بود.

آن روز تابستانی سال ۱۹۶۴ میدان ورزشی لانگ بیچ هوایی بسیار خفه و گرفته داشت. جمعیت تماشاگر مسابقات بین المللی کاراته پس از ساعتها تماشای مسابقات بین المللی دیگر بی قراری می کردند. در آن لحظه آقای اد پارکر که گرداننده مسابقات ورزشی سالیانه بود٬ میکروفون را در دست گرفت و به معرفی بروس لی که قرار بود جیت کان دو را به نمایش بگذارد٬ پرداخت. فورا” سکوت همه جا را فرا گرفت و سرها برای دیدن او به جلو خم شد. بروس لی قبل از شروع فعالیت های سینمایی در بین هنرمندان رزمی افسانه ای بیش نبود.

بروس لی در حالی که یک یونیفرم کونگ فوی ساده و سیاه و دست دوز بر تن داشت٬ پا بر رینگ نهاد. او مطالب کوتاهی را به آرامی در مورد هنر خود ادا کرد و سپس عملیات خود را به نمایش گذاشت. در اغلب موارد تماشای یک فرد عضلانی و بزرگ که فنون کاراته را انجام می دهد عملی خوشایند است و تماشاگر را تحت تاثیر نمایش درخشان و نیرویی فعال قرار می دهد. ولی تماشای اجرای فنون با سرعتی خیره کننده به وسیله این مرد کوچک اندام٬ بیش از دیگران مرا تحت تاثیر قرار می داد٬ حرکان زیبا و سریع او همچون پرنده در حال پرواز بود. پس از اتمام نمایش بروس٬ یک لحظه سکوت محوطه مسابقه را فرا گرفت٬ سپس موجی از هلهله ها و کف زدنها٬ سکوت را در هم شکست.

بروس لی در میدان ورزشی لانگ بیچ در حال توضیح هنر خود (جیت کان دو)

چند هفته بعد یکی از دوستانم ترتیب ملاقات مرا با بروس لی داد. یعنی همان شخصی که من امیدوار بودم به طور خصوصی مرا تحت تعلیم قرار دهد. بروس لی شاگردان خود را دستچین می کرد و این ملاقات برای من بسیار حیاتی بود.

نظر به اینکه او فقط به صورت خصوصی تعلیم می داد و محل خاصی برای تعلیمات خود نداشت٬ ملاقات در خانه من صورت گرفت. او با عجله و شتاب خود را رساند و من به منظور استقبال از او به حیاط جلویی خانه ام رفتم. در نگاه اول٬ او حتی کوچکتر از آنچه در صحنه دیده می شد به نظر می آمد. او شلوار راحت و بلند ورزشی و پیراهن رکابی سبز چسبان بر تن داشت که عضلات برجسته اش را نمایان می ساخت و در حالی که لبخندی بر لب داشت دست مرا فشرد و بلافاصله به موضوع اصلی اشاره کرد و پرسید:

«شما چرا مایلید که نزد من تعلیم ببینید؟»

«زیرا شدیدا” تحت تاثیر نمایشها و حرکات شما قرار گرفته ام٬ و دیگر آنکه شنیده ام شما بهترین مربی هستید.»

او پرسید:«آیا شما تا به حال هنرهای رزمی دیگری را آموخته اید؟»

در جواب گفتم:«خوب بله٬ به مدتی بس طولانی٬ ولی چند وقت پیش تمرینها را متوقف کردم و حالا دوباره می خواهم از سر بگیرم.»

بروس سرش را تکان داد و از من خواست تا چند تا از فنونی را که می دانستم نمایش دهم. بدین منظور٬ ما به محوطه ی جلوی گاراژ خانه رفتیم و او به دقت کاتاهای مختلفی را که اجرا می کردم مدنظر قرار داد. سپس از من خواست که چند نوع ضربه٬ حرکات دفاعی و مشت بر کیسه ای که از سقف گاراژ آویزان بود٬ وارد آوردم.

سپس پرسید:«آیا شما قبول می کنید که تمام چیزهایی را که یاد گرفته اید به دست فراموشی بسپارید و از نو شروع کنید؟»

به صراحت گفتم:«خیر»

بروس لبخندی زد و دستش را به آرامی روی شانه ی من گذاشت و در ادامه گفت:«اجازه بدهید داستانی را که استاد من برایم گفته است٬ برایتان نقل کنم. این داستان در مورد استاد ذن ژاپنی است. استاد روزی شخصی را که به مقام پروفسوری دانشگاه نائل گشته بود و برای تحقیق در مورد ذن به ایشان روی آورده بود٬ به حضور پذیرفت.»

«از ابتدای گفت و گو با آن پروفسور پر واضح بود که او علاقه مند به یادگیری ذن واقعی نیست٬ بلکه او بیشتر مایل است با عقاید و دانسته های خود استاد را تحت تاثیر قرار دهد. استاد صبورانه به صحبت های پروفسور گوش فرا داد٬ در انتها او را دعوت به صرف چای نمود. استاد فنجان مهمانش را پر کرد و همچنان به ریختن ادامه داد.»

«پروفسور می دید که چای از فنجان سرریز می کرد٬ بنابراین طاقت نیاورد و معترضانه به استاد گفت:«استاد فنجان لبریز شده و بیش از این جا ندارد.»

استاد در جواب گفت:«ذهن شما نیز همانند این فنجان٬ پر از عقاید و محفوظات فکری خودتان است. من چگونه می توانم ذن را بدون اینکه شما در ابتدا فنجان ذهنتان را خالی نمایید٬ برایتان تشریح کنم؟»

بروس لی چهره ی مرا زیر نظر گرفت و گفت:«متوجه منظورم شدید؟»

در جواب گفتم:«بله٬ شما می خواهید من ذهنم را از دانسته ها و عادات قدیمی پاک نمایم و برای کسب اطلاعات جدید جا داشته باشم.»

او در تائید گفت:«دقیقا” و حال آماده ی شروع اولین درس شما هستیم.»

این موضوع به آن معنا نبود که بروس مانع از این می شد که من نسبت به نحوه ی تدریس وی دید منتقدانه ای داشته باشم٬ بلکه در حقیقت مرا دعوت به مباحثه و حتی مناظره و درخواست استدلال منطقی می نمود. اما هر وقت جر و بحث در مورد یک موضوع خاص به طول می انجامید٬ جواب او همیشه یک چیز بود:«به هر حال فنجان ذهنتان را خالی کنید و امتحان کنید.»

بعدها فهمیدم که بروس لی آنچه آموزش می داد خود نیز همراه با من آنها را تمرین می کرد. او در جوانی رشته وینگ چان را که شاخه ای از کونگ فو است تحت نظر استاد سرشناس٬ ییپ من آموخت. او جوانی کم سن و سال بود که وارد امریکا شد. وقتی عملیات کنپو کاراته ی آقای ادپارکر را مشاهده نمود٬ چند حرکان دست را از او فرا گرفت. او از ته کوان دو٬ ضربات کاری پا را اقتباس نمود٬ حرکاتی که علت اصلی خشونت و دشوار جلوه کردن شیوه ی کره ای است. او همچنین شیوه های مختلفی از هنرهای رزمی را فرا گرفت و از بین تمامی آنها حرکاتی را که به نظرش مفیدتر می نمودند٬ گلچین می نمود. اگرچه او جزو بهترین هنرمندان عصر خود به شمار می رفت٬ با این حال او همیشه در حال فراگیری بود و به طور مدام در مسیر تحولات و حصول پیشرفت های لاینقطعی قرار داشت. او واقعا” فنجان خود را خالی نگه می داشت!

بروس نه تنها تواناییها و قابلیت های فیزیکی خود را تا حد کمال توسعه بخشیده بود٬ بلکه ذهن خود را از طریق ذن صیقل داده بود. خلوتگاه او در لس آنجلس تا سقف از کتب و نوشته های قدیمی استادان ذن به زبانهای چینی و انگلیسی انباشته بود.

کتابخانه شخصی بروس لی در لس آنجلس با بیش از دو هزار جلد کتاب در مورد هنرهای رزمی و ذن انباشته شده بود.

بیش از یک دهه از زمان اولین درس من با بروس لی می گذرد و در حال حاضر در اواسط دهه پنجم عمرم به سر می برم. با داشتن نیم قرن تجربه٬ با این حال بعضی مواقع در برابر یک ایده و فن جدید از خود بی تابی و شوق نشان می دهم٬ ولی وقتی احساس بی صبری در مقابل یک فن و عملی دارم و با اطمینان از خود برخوردی جزمی ارئه می دهم٬ اولین درس بروس لی را به خاطر می آورم و در آن لحظه سعی در حالی نمودن فنجان (ذهن) خود و باز کردن جایی برای جذب روش ها و ایده های جدید می نمایم.

احتمالا” منظره ی مضحکی بود که: دو مرد میانسال در حالی که کلاه محافظ به سر داشتند و دستکشهای بوکس در دست٬ در محوطه ی مخصوص ماشین رو خانه ای واقع در حومه شهر٬ به شدت در حال کوبیدن یکدیگر بودند. ولی واقعیت این بود که من (جو هیامز) و استرلینگ سیلفانت در حال تمرین تعدادی از فنون جیت کان دو که بروس لی به ما آموخته بود٬ بودیم.

به این فکر بودم که به بروس نشان دهم که به چه میزانی حرکات را آموخته ام که همین امر باعث پرت شدن حواسم شد. من بیشتر سعی بر پیشی گرفتن از حرکات استرلینگ داشتم٬ نه اینکه بخواهم به آنها پاسخ دهم و بیشتر به فکر استفاده از پاهایم بودم٬ به جای آنکه بگذارم تمرینها خود وضعیت من را تثبیت کنند. حواسم متوجه همه چیز بود به جز هدف فعلی٬ کسب پوئن و برتری.

بروس لی فریا زد: «بسیار خوب٬ کافی است.» او که داور مسابقه بود٬ ادامه داد: «حرکات شما به حرکات فیلها و لگدهایتان به لگدهای اسبان سرکش و ضربانتان همانند تلگراف ساموئل مورس می ماند.»

سپس بروس توجهش را به من معطوف ساخت و گفت:

«جو! شما به جای گرفتن جلوی حرکات حریفتان٬ جلوی ضربه ی او را بگیرید و خود ضربه ای وارد کنید. نمی دانم حواستان کجاست ولی هر جا هست٬ قطعا” در جایی که باید باشد٬ نیست. شما باید به فکر وارد کردن فشار بر استرلینگ باشید تا بتوانید حرکات پا٬ تعادل و قابلیت جابجایی او را برهم زنید. ببینید چقدر انرژی تان را از دست داده اید و هیچ کاری صورت نداده اید.»

این انتقادی بود که با این جمله پایان یافت:

«چند بار به شما گفتم که تمام انرژی ذهن و جسمتان را در آنه واحد روی یک هدف متمرکز سازید. رمز کیمه (انسجام افکار) حذف تمام افکار زائد است٬ افکاری که در رسیدن به هدف فعلی شما نقشی ندارند.»

پس از آنکه با بروس لی تنها ماندم٬ او شروع به گپ زدن با من کرد:

«یک هنرمند رزمی ماهر فکرش را در یک مقطع زمانی مشخص بر یک موضوع متمرکز می سازد٬ او هر مشکلی را دقیقا” در موقعی که واقع می شود٬ می پذیرد و با پایان یافتن آن موضوع٬ فکرش را نیز از آن برگرفته و بر موضوع بعدی متمرکز می سازد. مانند یک استاد ذن٬ او نگران گذشته و یا آینده نیست و فکرش فقط مشغول چیزی است که در حال جریان دارد. زیرا فکرش منسجم و متمرکز است و آرامش در او حاکم است و قادر است نیرویش را ذخیره کند. بنابراین در ذهنش جای خالی برای یک فکر دارد. این فکر می تواند تمامی وجود او را اشغال کند٬ مانند آبی که تمامی کوزه را پر می کند. شما مقدار بسیار زیادی از انرژی بدنتان را به هدر دادید. زیرا افکارتان را در یک نقطه متمرکز نساختید. همیشه به خاطر داشته باشید: در زندگی٬ همچنین در تشک مسابقه افکار غیر منسجم یا غیر متمرکز موجب هدر رفتن انرژی تان می شوند.»

پرسیدم:«و اگر من قادر به خالی کردن ذهنم از افکار پراکنده نباشم٬ چه می شود؟»

او خندید و معماوار جواب داد:

«خوب در آن صورت فکرتان منسجم نیست.»

تصویری از فیلم خشم اژدها که تمرکز و خشم تواما” با هم در چهره بروس لی موج می زند.

وقت زیادی صرف کردم تا به کیمه تسلط یافتم و هنوز راهی بس طولانی در پیش دارم٬ ولی به خوبی دریافته ام که هر وقت افکارم منسجم است تمامی نیروی ذهنی و جسمی من به هم پیوسته و متمرکز می شود. در طی روزهایی که با تمرکز حواس کامل مشعول کار هستم٬ کار بیشتری انجام می دهم و در پایان کار خستگی کمتری نسبت به روز هایی که به آسانی افکارم پریشان می شود٬ احساس می کنم.

سخنان بروس لی در مورد جیت کان دو:

از صفات مشخص این سبک دفاع بدون دفاع کردن است به معنای دیگر جیت کان دو یک حالت تهاجمی محض است که بسیار سریع وآزاده ضربه می زند. رمزی وسری در این سبک وجود ندارد. حرکات آن بسیار ساده است. حرکات آن مستقیم ودورانی است. هیچ چیز مصنوعی ونمایشی در آن وجود ندارد. ما همیشه عقیده داریم که آسان ترین راه بهترین راه است.
جیت کان دو ساده ترین راه برای استفاده کردن از مینیمم انرژی است.
جیت کان دو نزدیک ترین سبک به کونگ فو است و کونگ فو کمترین تغییرات را نسبت به آن کرده است.
در جنگ شما با یک نعش مبارزه نمی کنید حریف شما زنده است و حرکت می کند و همیشه در وضعیت خاصی قرار ندارد بلکه در حال حرکت و جنبش است و شما بایستی بطور جدی با او برخورد نموده وضربه بزنید. به طوری که می دانید فرم کلاسیک و فرم مبازه ای هر دو از درجه اهمیت خاصی برخوردارند ولی استعداد ذاتی و بدنی نقش عمده ای را در مبارزه دارا است و نبایستی در هر موقعیتی تسلیم ضربه ی حریف شد.در جیت کان دو بیشتر روی حالت مبارزه ای تکیه شده و تمرین می شود. قبل تز فراگیری این فن به تصور من یک ضربه ی مستقیم فقط یک ضربه بود ولی بعد از آموختن این فن دانستم که یک ضربه ی مستقیم را چگونه بزنم و چگونه از پا در تکمیل زربان پا استفاده نمایم.
توسئه ی فن فقط تمرین تکنیک است و بس. وتمرین فن راهی است در جهت توسئه ی فن. جیت کان دو پایه ی اصلی مبارزات است. ساختن بدن را می توان به ساختن یک مجسمه شبیه دانست که مجسمه ساز نبایستی فقط با اضافه کردن شن اقدام به ساختن نماید بلکه از هر وسیله در جهت بهتر ساختن مجسمه بایستی استفاده نماید.
در حقیقت بایستی از حرکات غیر ضروری جلوگیری نموده وبدون آشکار شدن در نزد حریف ضربات را اجرا نمود. بر خلاف بقیه ی سبک ها در جیت کان دو تکنیک ها با عقل حمراه بود بدین معنی که از مقدار معینی تجاوز نمی نماید و با فکر ضربات به حریف منتقل می شود. در جیت کان دو ضربات به صورت متوالی به حریف زده می شود. و این را بایستی روزانه تمرین کرد و به آسانی نمی توان به آن دست یافت.
به جای اینکه شما به مانند باد و بدون فکر تغییر مکان بدهید بایستی بدین منوال عمل کنید که به طور مثال اگر من شما را صدا می زنم شما جواب می دهید. یا وقتی که چیزی به طرف شما پرتاب شود شما آن را می گیرید. دفاع نیز بایستی چنین باشد نه به صورت اضطراری و داد و بیداد کردن و از روی ترس وخودنمایی هیچ اثری نخواهد داشت. یکی از روش هایی که در این سبک استعمال می شود پرتاب تکنیک بدون وسایل است .به عبارت دیگر در جیت کان دو با دست برهنه مبارزه می شود واز وسایلی از قبیل دست کش و پا بند و غیره استفاده نمی شود که این ها وظیفه ی عمومی دست را از بین برده و از کارآیی ان می کاهند.
فنون کاراته یک حالت ذاتی از خویشتن است. پیچیده کردن تکنیک ها و یا محدود کردن حالات آنها شانس فراگیری و توسعه ی فنون را از دست می دهد.یک ضربه نبایستی کاملا مکانیکی باشد بلکه از روح نیز بایستی در زدن ضربه استفاده نمود. اگر فقط ضربه را کورکورانه انجام داده سرانجام قادر به توسعه ی آنها نخواهیم داشت.
به خاطر داشته باشید که بایستی خود تکنیک دا انجام دهید نه فقط حالت آن را اگر شخصی به شما حمله ور شود عکس العمل شما فقط اجرای تکنیک نخواهد بود بلکه ایستادن نیز بخشی از آن خواهد بود.
مانند چشمه بایستی جوشان بود و در حین زدن ضربه تغییر مکان داده از جهات مختلف حمله نماییم. بدن بایستی به مانند آب بوده اگر آب را در فنجان بریزیم به شکل فنجان و اگر در بطری ریخته شود به شکل بطری در می آید. انعطاف بدن نقش عمده ای در زدن تکنیک وتغییر مکان دارد. دست وپا به مانند فنری بایستی ضربه بزند و با کوچکترین تغییری بایستی حالت زدن ضربه نیز عوض شود و در زدن ضربه هیچ چیز نباید محدود شود و ضربه ی نرم نخواهد توانست اثری بر روی هدف بگذارد.
کسی که مبارزه را با تکنیک های انحصاری انجام می دهد آزادی عمل را از خویش می گیرد. او حقیقتا از ساختن تکنیک دیگری عاجز خواهد شد و کار مبارزه اش نقصان پیدا خواهد کرد زیرا مبارزه نباید در یک تکنیک خاصی استوار باشد بلکه در هر لحظه باید تغییر نماید. مایوس شدن در حین مبارزه نیز باعث پرتاب و زدن ضراباتی بدون هدف خواهد شد. باید به جای انجام مبارزه در بطن مبارزه بود. ماهیچه ها باید در طول مبارزه آزاد باشند. حالات باید طبیعی باشند و از اتخاذ حالات مصنوعی جدا” جلوگیری میشود.
کلیه ی موارد بالا در جمع مهم اند. بسیاری از سبک ها نیز بر این ادعا هستند که تمامی موارد بالا را رعایت می نمایند. آنها می گویند که می توانند در کلیه ی زوایا و خطوط اقدام به زدن می نمایند. اگر ان حقیقت داشته باشد پس اختلاف سبک ها از کجا سرچشمه گرفته است؟ اگر همگی آنها یکی هستند پس چرا بعضی از آنها فقط از ضربات مستقیم و بعضی دورانی وبعزی از آنها فقط از پا استفاده می نمایند؟ یکی از جنبه های مشخصه و مهم سبک ابداعی من(بروسلی) الزام کردن شاگردان و مبارزه کردن در کلیه ی جهات است. به نظر من در سبک شما شاید از وسایل و تجهیزات خاصی در مبارزه استفاده می شود. این به شما فرصت را می دهد که وقت صحیح ضربه زدن و فاصله نسبت به حریف را جهت رد و بدل کردن ضربه ی اتخاذ نمایید و این روش روش خوبی است برای رد و بدل کردن ضربات بلند و کوتاه و سریع و آهسته. در حین زدن ضربات آهسته می توان آنها را از جهت صحیح خوردن و صحیح زدن چک کرده و تصحیح نمود. گرچه یک نفر مبارز حرفه ای بر اثر تمرین فراوان هیچ یک از اینها را رعایت نمی کند. بهترین سبک این است که در جهات مختلف اقدام به زدن ضربه نماید.

چند سخن دیگر از بروس لی:

کسی که افکار از پیش طرح ریزی شده ای ندارد راحت تر می تواند فی البداهه عمل کند.
هر کس باید آماده باشد تا بدون اطلاع از پیشامد عمل کند.
مؤثرترین و پویا ترین روش اعمال نیرو، حفظ تعادل در حرکت و استفاده اقتصادی از انرژی است.
یک سبک هرگز مثل وحی منزل نیست که از قوانین و اصولش نتوان تخلف کرد. انسان به عنوان فرد خلاق و زنده همیشه مهمتر از هر سبک خاصی است.
یک استاد خوب، هرگز بخشنده حقیقت نیست. او یک راهنماست، پیشاهنگ حقیقتی که هنرجو باید آن را خودش کشف کند.

منابع:

ویکی پدیا فارسی

وبلاگ دفاع شخصی

وبلاگ جیت کان دو

وبلاگ حرکت رزمی و کونگ فو

تارنما جیت کان دو استان اصفهان

وبلاگ رزم اسپورت

وبلاگ لی چوان جیت کان دو

نو اندیشان

اضطراب رقابتی در ورزشکاران

بسیاری از ورزشکاران بهترین عملکرد خود را در تمرینات نشان می‌دهند امّا به هنگام مسابقه و رقابت دچار احساس خفگی و نوعی واماندگی می‌گردند.احساس خفگی چنین توصیف می‌شود: کاهش کارایی به دلیل مقدار زیادی استرس ادراک شده.

به واژه «ادراک شده» توجه کنید.واژه کلیدی در این تعریف همین است. به خاطر بسپارید که استرس فقط در ذهن شما زندگی می‌کند و به شیوه‌ای که شما یک موقعیت یا وضعیت را تعبیر می‌کنید. به عبارت دیگر، این شرایط خارجی نیستند که باعث استرس می‌شوند بلکه شیوه تفکر ما درباره یک رویداد است که احساس استرس، اضطراب و ترس را به وجود می‌آورد. برای ورزشکاری که در حین مسابقه دچار احساس خفگی و درماندگی می‌شود دانستن این نکته حائز اهمیت بسیار است که می‌تواند افکاری را که درباره آن رویداد دارد کنترل کند. آیا به شکست یا کمبود اطمینان به توانایی‌های خود فکر می‌کنید.در این صورت، این گونه تفکرات منفی غالباً به اضطراب، عصبی بودن و تنش می‌انجامد.

مربیان تجربی و سنتی معمولاً به ورزشکار کمک می‌کنند تا درک کند چرا چنین افکار و احساساتی درونش رشد یافته و سپس سعی می‌کنند که این فرایند را اصلاح کنند یا تغییر دهند امّا معمولاً توفیق چندانی به دست نمی‌آورند. علتش این است که دانستن این که چرا چنین افکاری برمی‌خیزد ممکن است جالب باشد امّا دانستن پاسخ این سوال، لزوماً برای غلبه بر مشکل کافی نیست.

کنترل اضطراب پیش از رقابت ورزشی

این را بدانید که دلشوره‌ها و دلهره‌های پیش از مسابقه، طبیعی هستند و آن‌ها را بپذیرید. به مقابله با احساس عصبی بودن و اضطراب خود نپردازید. فکر نکنید که حالتی که دارید ناشی از ترس است. ترشح آدرنالین، عادی است و بخشی از آمادگی طبیعی بدن شما برای مسابقه است.

به آن توجه کنید امّا روی آن تمرکز نکنید. پس از شروع مسابقه، این احساس فروکش خواهد کرد. هم از نظر بدنی و هم از لحاظ ذهنی آمادگی داشته باشید. همیشه در فاصله زمانی مناسبی قبل از رویداد در محل حاضر باشید زیرا عجله در رسیدن به محل باعث افزایش استرس می‌شود. قبل از مسابقه بدن خود را کاملاً گرم کنید. حرکات کششی انجام دهید. از قواعد مسابقه آگاه باشید و لباس مناسب به تن کنید.

برای چند دقیقه به تصویر سازی ذهنی بپردازید. راحت و آسوده تنفس کنید، چشم‌هایتان را ببندید و تجسّم کنید که همه کارها به خوبی پیش می‌رود و شما عملکرد خوبی دارید. این مثبت صحبت کردن با خود می‌تواند روحیه شما را تغییر دهد. با وجودی که ورزشکاران باید انعطاف‌پذیری کافی برای واکنش در طول مسابقه را داشته باشند امّا شما باید با یک راهبرد کلّی در مورد شیوه مسابقه دادن وارد صحنه شوید. راهبرد شما می‌تواند ساده (مثل نگهداری یک ریتم یکنواخت) یا پیچیده باشد.

کنترل اضطراب حین رقابت و مسابقه بر روی کاری که در دست دارید تمرکز کنید نه نتیجه آن. حواس خود را متوجه حال حاضر کنید و از فکر کردن به خیلی جلوتر یا پایان کار خودداری نمائید.

اگر متوجه شدید که افکار منفی به سراغتان آمده و یا به منفی صحبت کردن با خود پرداخته‌اید، متوقف شوید و فقط بر روی تنفس‌تان تمرکز کنید. تمرکز بر روی ریتم تنفس، به طور خودکار شما را به حال حاضر برمی‌گرداند. لبخند زوری بزنید. این یک واقعیت است.

اگر با افکار منفی دست و پنجه نرم کنید و نمی‌توانید از شرّش خلاص شوید، فقط کافیست خودتان را مجبور به لبخند زدن کنید، حتی برای چند ثانیه. این عمل ساده، برای یک لحظه، روحیه شما را تغییر خواهد داد و شاید این همان زمانی باشد که شما نیاز داشتید تا به حالت عادی برگردید.

طوری مسابقه دهید که انگار نتیجه‌اش برایتان مهم نیست. اگر گرفتار افکار منفی شوید و انتظار بدترین نتیجه یا شرایط را داشته باشید، غیر ممکن است که بتوانید حداکثر توانائی‌هایتان را بروز دهید. اگر طوری مسابقه دهید که انگار نتیجه‌اش برایتان مهم نیست، در این صورت می‌توانید آرامش داشته باشید و از مسابقه و رقابت لذت ببرید.

کنترل اضطراب پس از رقابت

مسابقه را مرور کنید و عملکردهای خوبتان را به یاد آورید. بر روی اقدامات، افکار و رفتارهایی که به شما در عملکردتان کمک کردند تمرکز کنید. به چیزهایی که مانع عملکرد خوبتان شدند نیز توجه کنید امّا به سرعت فکر آن‌ها را از سر بیرون کنید. این همانند اصل اجتناب از مانع در رانندگی است: به جایی که می‌خواهید بروید نگاه کنید، نه جایی که نمی‌خواهید بروید.

هنگامی که بر روی چاله تمرکز کنید به ناچار درون آن می‌افتید. تمرکز بر روی جنبه‌های منفی رویداد به پیشرفت شما در آینده کمک نمی‌کند. به جای آن، بر روی زمان‌هایی که «موفق بودید» تمرکز کنید. این نوعی تمرین ذهنی برای مواقعی است که به تمرین مهارت‌هایی می‌پردازید که در رویداد بعدی مورد استفاده قرار خواهند گرفت. برنامه تمرین خود را طوری طراحی کنید که شرایط شبیه به مسابقه را برایتان شبیه‌سازی کند. تیم‌ها و باشگاه‌ها معمولاً چنین تمریناتی می‌کنند.

اگر عادت داشتید که همیشه تنها تمرین کنید، پیوستن به یک گروه به نحوی که بتوانید این نوع شبیه‌سازی را انجام دهید را در نظر بگیرید. موثرترین تمرین آن است که شرایطی که در مسابقه با آن روبرو می‌شوید را شبیه‌سازی کند. متاسفانه مربیان معمولاً مانع می‌شوند تا ورزشکار بر واماندگی و احساس خفگی خود در حین مسابقه غلبه کند. آن‌ها معمولاً به طور ناخواسته، با سعی در تشویق کردن ورزشکار، الگوی واماندگی را تقویت می‌کنند. مثلاً به ورزشکار می‌گویند «ضربه بعدی خیلی حساس است». این گونه حرف‌ها تنها باعث افزایش فشاری که ورزشکار برای انجام عملیات حس می‌کند می‌گردد.

به یاد داشته باشید که اگر از الگوی افکار منفی، قبل و در حین مسابقه، آگاه باشید می‌توانید بر حس واماندگی خود فایق آیید. افکار منفی در صورت تداوم، همچون یک گلوله برفی می‌غلطند و می‌غلطند و بزرگتر و بزرگتر می‌شوند. اگر خود را در چنین گردابی یافتید، فقط وجود آن افکار را بپذیرید و بگذارید بروند. بر روی تنفس‌تان تمرکز کنید و طوری بازی کنید که انگار از آن لذت می‌برید. در این صورت است که علیرغم شکست‌ها و ناکامی‌هایی که گاه به گاه پیش می‌آید باز هم ازمسابقه و رقابت لذت خواهید برد.

منبع : newmatlab.persianblog.ir